O Πανιώνιος διοργανώνει τα πρώτα
πρωταθλήματα βόλεϊ στην Ελλάδα
 |
| Γήπεδο "Λούνα παρκ" Πρωτάθλημα Αθηνών 1927 Πανιώνιος - Γουδί |
Η καταστροφή του 1922 μπορεί να ξερίζωσε τον ιστορικό σύλλογο από τη Σμύρνη αλλά δεν κατάφερε να ξεριζώσει την θέληση για πρόοδο και δημιουργία όσων κατάφεραν να γλυτώσουν από τη λαίλαπα του πολέμου. Ένα σημαντικό κεφάλαιο της ανεκτίμητης συνεισφοράς του Πανιωνίου στον ελληνικό αθλητισμό είναι η εισαγωγή στην Ελλάδα του αθλήματος του βόλεϊ για άνδρες και γυναίκες. Με την διοργάνωση ειδικών πρωταθλημάτων από το 1925 ως το 1930 κατάφερε να καθιερώσει την πετοσφαίριση ως ξεχωριστό άθλημα αντί για ένα παιχνίδι αναψυχής, όπως αντιμετωπιζόταν ως τότε. Αξίζει να γίνει γνωστή στις λεπτομέρειές της αυτή η προσπάθεια, ώστε να γίνει αντιληπτό το μέγεθος της κυανέρυθρης προσφοράς στον ελληνικό αθλητισμό.
Ο Πανιώνιος είχε ομάδα βόλεϊ στη Σμύρνη από το 1913 περίπου. Είναι γνωστή η φωτογραφία της ομάδας με το κύπελλο που κατέκτησε στο σμυρναϊκό πρωτάθλημα του 1920. Στην Αθήνα το βόλεϊ ήταν σχεδόν άγνωστο. Στις 19 Απριλίου 1921 αναφέρεται ένας αγώνας του Πανελλήνιου με τον Εθνικό ΓΣ «εις το νέον αγγλικόν αγώνισμα του βόλεϋ-μπωλ», στο περιθώριο διασυλλογικών αγώνων στίβου. Πέραν τούτου ουδέν. Στη Θεσσαλονίκη αναφέρονται αγώνες μεταξύ ΧΑΝΘ και Ηρακλή στις αρχές του 1923. Με την άφιξη των προσφύγων το Σεπτέμβριο του 1922 στην Αθήνα, αλλάζουν πολλά πράγματα και αντιλήψεις. Ο Πανιώνιος ανασυγκροτείται. Δημιουργεί αμέσως αθλητική ομάδα και ποδοσφαιρική ομάδα. Το Σεπτέμβριο του 1924 έχει και ομάδα βόλεϊ, η οποία μετέχει σε τουρνουά του Γ.Σ. Αμαρουσίου, στον οποίο είχε βρει καταφύγιο ο Σοφοκλής Μάγνης, ο γυμναστής του Πανιωνίου στη Σμύρνη και είχε αρχίσει να ανασυγκροτεί τον μισοδιαλυμένο τότε ιστορικό σύλλογο του Σπύρου Λούη.
Το πρωτάθλημα Αθηνών 1925
 |
| Η αναγγελία της έναρξης του πρώτου επίσημου πρωταθλήματος βόλεϊ στην Ελλάδα εφ. Εμπρός, 7/3/1925 |
Ομάδες βόλεϊ δημιουργούν και άλλες ομάδες της Αθήνας, όπως Ατρόμητος, ΑΕΚ, Παναθηναϊκός, καθώς και οι στρατιωτικές και πανεπιστημιακές σχολές. Είναι ώριμα τα πράγματα για την πραγματοποίηση πρωταθλήματος. Ο ΣΕΓΑΣ δεν δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις «παιδιές», όπως αποκαλούσε το μπάσκετ και το βόλεϊ. Τότε ο Δάλλας αναλαμβάνει πρωτοβουλία. Ζητά την άδεια από τον ΣΕΓΑΣ, στον οποίο ήταν αντιπρόεδρος, και το Φεβρουάριο του 1925 ο Πανιώνιος προκηρύσσει «ετήσιον πρωτάθλημα πετοσφαιρίσεως συλλόγων και ανώτατων σχολών».
Έχοντας την εμπειρία από αντίστοιχες διοργανώσεις στη Σμύρνη, δημοσιεύει λεπτομερή κανονισμό διεξαγωγής, τον τρόπο βαθμολογίας (2β ο νικητής, 1β ο ηττημένος), πρόβλεψη για ισοβαθμίες κλπ. Επίσης, αθλοθετεί τριετές επαμειβόμενο κύπελλο, για το σύλλογο που θα κέρδιζε τρία πρωταθλήματα. Η ανταπόκριση υπήρξε μεγάλη και δήλωσαν συμμετοχή 12 ομάδες: 7 σύλλογοι (Πανιώνιος, Πανελλήνιος, Εθνικός ΓΣ, ΠΑΟ, ΑΕΚ, Μαρούσι, Ατρόμητος), 4 σχολές (Ευελπίδων, Δοκίμων, Πανεπιστήμιο, Διδασκαλείο Γυμναστικής) και η Παμμακεδονική Φοιτητική Ένωση. Οι ομάδες χωρίστηκαν σε δύο ομίλους και οι αγώνες διεξήχθησαν στο Παναθηναϊκό Στάδιο και στο γειτονικό γυμναστήριο του Εθνικού Αθηνών από τις 8 Μαρτίου ως τις 17 Μαΐου που έγινε ο τελικός. Νικητής του πρώτου αυτού πρωταθλήματος ήταν ο Εθνικός Γ.Σ., φιναλίστ ο Πανελλήνιος και στα ημιτελικά Πανιώνιος και Σχολή Ευελπίδων. Με σκοπό τη διάδοση του αθλήματος, ο Πανιώνιος προκήρυξε ταυτόχρονα και σχολικό πρωτάθλημα, στο οποίο μετείχαν επτά δημόσια και ιδιωτικά σχολεία. Διεξήχθη από 11 Απριλίου ως 10 Μαΐου με τελικό νικητή το Στ΄ Γυμνάσιο Αρρένων Αθηνών (Νέου Κόσμου), στο οποίο γυμναστής ήταν ο Εμμ. Μπαμιέρος, ο οποίος ήταν και προπονητής του Πανιωνίου.
Το πρωτάθλημα Αθηνών 1926
 |
| Βραδυνή, 4/1/1926 |
Η επιτυχία της διοργάνωσης είχε ως αποτέλεσμα το 1926 να υπάρξει αθρόα συμμετοχή σωματείων, σχολών, γυμνασίων κλπ. Έτσι ο σύλλογος αποφασίζει να διοργανώσει τρία ξεχωριστά πρωταθλήματα: 1) Συλλόγων και Ανωτάτων Σχολών (μετείχαν 6 σωματεία και 3 σχολές), 2) Γυμνασίων (με 12 σχολεία) και 3) πρωτάθλημα σχολαρχείων ή β΄ κατηγορίας (ως 15 ετών, μετείχαν 5 σχολεία). Επίσης, σε μια τολμηρή για την εποχή πρωτοβουλία προκηρύσσει γυναικείους αγώνες βόλεϊ και καλεί τα Παρθεναγωγεία να φτιάξουν ομάδες και να συμμετάσχουν. Οι τελικοί των πρωταθλημάτων πραγματοποιήθηκαν την Κυριακή 28 Μαρτίου 1926 στο Στάδιο, με μεγάλη επισημότητα, παρουσία εκπροσώπων της πολιτείας, αθλητικών, εκπαιδευτικών και πανεπιστημιακών αρχών. Τους τίτλους κατέκτησαν το Διδασκαλείο Γυμναστικής (η τότε Γυμναστική Ακαδημία) με φιναλίστ την ομάδα του Πανεπιστημίου και στο σχολικό πρωτάθλημα πάλι το Στ΄ Γυμνάσιο, γυμναστής του οποίου ήταν ο προπονητής του Πανιωνίου Εμμ. Μπαμιέρος.
 |
| Αγώνας της Μικτής Αθηνών με συμμετοχή του Καραμπάτη "Αθλητικός Κόσμος", 13/6/1926. |
Η διάδοση του βόλεϊ είναι πλέον ορατή και τον Ιούνιο του 1926 ο ΣΕΓΑΣ διοργανώνει αγώνα επίλεκτων, ώστε να δημιουργηθεί η Μικτή Αθηνών, που θα αντιμετωπίσει τη Μικτή Θεσσαλονίκης. Στη Μικτή Αθηνών συμπεριλαμβάνεται μεταξύ άλλων και ο πολυτάλαντος Δ. Καραμπάτης.
Το πρωτάθλημα Αθηνών 1927
Τα πρωταθλήματα βόλεϊ του Πανιωνίου είναι πλέον θεσμός και το 1927 ο σύλλογος διοργανώνει πέντε διαφορετικά, με την άδεια του ΣΕΓΑΣ και του Υπουργείου Παιδείας: 1) Συλλόγων-Σχολών με 14 ομάδες, 2) Γυμνασίων με 14 σχολεία, 3) Σχολαρχείων, 4) Γυναικών με 8 ομάδες και 5) Παρθεναγωγείων με 6 σχολεία θηλέων. Όμως, η επιτυχία του θεσμού προκαλεί φθόνο σε κάποιους και σε μια απρόσμενη ενέργεια η Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων απαγορεύει τη χρήση του Σταδίου για αγώνες βόλεϊ. Ο Δάλλας δεν αποθαρρύνεται. Με συντονισμένες ενέργειες διαμορφώνει ειδικό γήπεδο για τους αγώνες βόλεϊ στη θέση «Λούνα Παρκ», κοντά στους Στύλους του Ολυμπίου Διός, ακριβώς έξω από τα αρχαία μακρά τείχη στην αρχή της λεωφόρου Συγγρού. Όμως, κρύβει κι άλλους άσσους στο μανίκι του. Προσκαλεί να παρακολουθήσει την τελική φάση των αγώνων τον πρόεδρο της Δ.Ο.Ε. Πιέρ ντε Κουμπερτέν, οπότε προ του κινδύνου διεθνούς ρεζιλέματος η τελική φάση γίνεται στο Παναθηναϊκό Στάδιο στις 20 Μαρτίου με μεγάλη επισημότητα. Πρώτος ο Εθνικός Αθηνών που νίκησε με 15-12, 16-14 το Διδασκαλείο (2η θέση) και 15-5, 15-7 τον τρίτο Πανελλήνιο.
Το πρωτάθλημα Αθηνών 1928
Το 1928 τα πρωταθλήματα βόλεϊ του Πανιωνίου είναι και πάλι πέντε: δύο συλλογικά ανδρών-γυναικών και τρία σχολικά (γυμνασίων, σχολαρχείων, παρθεναγωγείων). Ο Δάλλας λόγω προβλημάτων υγείας έχει παραιτηθεί από τον Ιανουάριο αλλά έχει «βάλει το νερό στο αυλάκι» και ο διάδοχός του Απόστολος Ορφανίδης συνεχίζει την ίδια αθλητική πολιτική. Οι διοργανώσεις αναφέρονται πλέον ως πρωταθλήματα Αθήνας και διεξάγονται χωρίς εμπόδια στο Στάδιο και στο γυμναστήριο του Εθνικού. Στο πρωτάθλημα συλλόγων οι 12 ομάδες διαιρούνται σε τρεις ομίλους και οι δύο πρώτες προκρίνονται στην ημιτελική φάση που είναι νοκ-άουτ. Οι τρεις που έφτασαν στα τελικά ήταν ο Εθνικός, ο Πανελλήνιος και το Πανεπιστήμιο. Στα υπόλοιπα πρωταθλήματα μετέχουν 8 γυμνάσια, 8 σχολαρχεία, 4 παρθεναγωγεία και 8 σύλλογοι γυναικών.
Ο Πανιώνιος 4ος στο πρώτο πανελλήνιο πρωτάθλημα 1928
Το βόλεϊ πλέον καθιερώνεται στη συνείδηση των φιλάθλων ως ξεχωριστό άθλημα και αναγκάζει τον ΣΕΓΑΣ να προκηρύξει πανελλήνιο πρωτάθλημα στο περιθώριο των πανελληνίων αγώνων στίβου που έγιναν στο Στάδιο από 20 ως 22 Απριλίου. Συμμετείχαν 13 ομάδες, 11 αθηναϊκές και οι Άρης, Ηρακλής από τη Θεσσαλονίκη. Έδωσαν αγώνες νοκ άουτ, στους οποίους ο Πανιώνιος έφτασε ως τα ημιτελικά, για να τερματίσει τελικά 4ος πίσω από Πανελλήνιο, Ν. Βύρωνος και Σχολή Ευελπίδων. Τη χρονιά αυτή την ομάδα αποτελούσαν οι αθλητές: Δημητρός Καραμπάτης, Κορδογιάννης, Κονσολίδης, Σπύρος Καμιζούλης, Παπαγεωργόπουλος, Βάρδας.
Το πρωτάθλημα Αθηνών 1929
 |
| εφ. Αθλητική, 16/2/1929 |
Το 1929 οι συμμετοχές ξεπέρασαν κάθε προσδοκία. Έτσι το σχολικό πρωτάθλημα αναλαμβάνει να διοργανώσει ο Σύνδεσμος Γυμναστών, αφήνοντας στον Πανιώνιο μόνο το διασυλλογικό. Μετείχαν 10 σύλλογοι σε δύο ομίλους και η τελική φάση, που έγινε τον Απρίλιο με 4 ομάδες, διεξήχθη για πρώτη φορά σε ενιαίο όμιλο με βαθμολογία. Τον τίτλο κατέκτησαν οι Νέοι Βύρωνος, με δεύτερο τον Πανελλήνιο. Ο Πανιώνιος τερμάτισε στην τρίτη θέση με γυμναστή πάντα τον Εμμ. Μπαμιέρο, μπροστά από τον Αθηναϊκό.
Το πρωτάθλημα Αθηνών 1930
Το 1930 ο Πανιώνιος θα αφιερώσει τους αγώνες στη μνήμη του Δημητρού Δάλλα που είχε αποβιώσει το προηγούμενο έτος, τιμώντας έτσι τον πρωτοπόρο παράγοντα που υπήρξε ο εμπνευστής των αγώνων αυτών. Οι αγώνες ξεκίνησαν στις 2 Φεβρουαρίου και μετείχαν όλοι οι αθηναϊκοί σύλλογοι. Το πρωτάθλημα ολοκληρώθηκε το Μάιο. Η τελική φάση έγινε με έξι ομάδες σε ενιαίο όμιλο με βαθμολογία. Ήταν οι: Ν. Βύρωνος, Ν. Ηστ, Πανιώνιος, Παναθηναϊκός, Π. Φάληρο, Εθνικός ΓΣ. Ο όμιλος αυτός αποτέλεσε την Α΄ κατηγορία της επόμενης σεζόν και τα υπόλοιπα σωματεία εντάχθηκαν στη Β΄.
Με τη συμβολή των κυανερύθρων το αθηναϊκό πρωτάθλημα βόλεϊ είχε γίνει πλέον θεσμός. Τα επόμενα έτη τη διοργάνωση ανέλαβαν από κοινού Πανιώνιος, Εθνικός ΓΣ και Πανελλήνιος και ο ΣΕΓΑΣ την ονόμασε «περιφερειακό πρωτάθλημα βόλεϊ Αθηνών-Πειραιώς». Από το 1936 θα καθιερωθεί και πανελλήνιο πρωτάθλημα με συμμετοχή των καλύτερων ομάδων από τα πρωταθλήματα κέντρου, Θεσσαλονίκης και Πάτρας. Με τις προσπάθειες του Δάλλα και του Ιστορικού το βόλεϊ είχε πλέον αποκτήσει φίλους σε όλη τη χώρα.
Πηγές:
Ψηφιακά Αρχεία Εφημερίδων Εθνικής Βιβλιοθήκης και Βουλής των Ελλήνων.
Πέτρος Λινάρδος, "Η Σμύρνη του Πανιωνίου", 1998.
Θ. Μπελίτσος, "Κυανέρυθρη ιστορία: O Πανιώνιος διοργανώνει τα πρώτα πρωταθλήματα βόλεϊ στην Ελλάδα (1925-1930)", εφ. "Κυανέρυθρη πλατεία", φ. 59 (19/1/2013).
Θοδωρής Μπελίτσος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου