Πανελλήνια καθιέρωση του συλλόγου
Τη δεύτερη δεκαετία της ιστορίας του ο Πανιώνιος έγινε γνωστός παντού όπου κυριαρχούσε το ελληνικό στοιχείο, τόσο στο ελληνικό κράτος όσο και στα αστικά κέντρα της Μεσογείου. Οι Πανιώνιοι Αγώνες εξελίχθηκαν σε διοργάνωση διεθνούς εμβέλειας, συχνά ανώτερη και από το πανελλήνιο πρωτάθλημα, αφού είχαν πολύ-αθλητικό χαρακτήρα. Ήταν ετήσιοι και το 1909 διεξήχθησαν για 13η φορά. Το 1905 μετακόμισαν από το Στάδιο του Μπουρνόβα στο Στάδιο Παραδείσου μέσα στην πόλη. Η εμβέλειά τους συνεχώς διευρυνόταν. Από το 1902 μετείχαν σύλλογοι από την Κωνσταντινούπολη και την Αλεξάνδρεια. Από το 1904 συμμετείχαν οι σημαντικότεροι σύλλογοι από την ελεύθερη Ελλάδα: Πανελλήνιος, Εθνικός Γ.Σ., Παναχαϊκός, Γ.Ε. Πατρών, Πειραϊκός Σύνδεσμος. Το 1907 πήραν μέρος 175 αθλητές από 17 συλλόγους, όταν στους πανελλήνιους μετείχαν 12 σωματεία. Αποκορύφωμα ήταν οι αγώνες του 1909 στους οποίους μετείχαν 229 αθλητές από 18 σωματεία μακρινών περιοχών, όπως: Αθήνα, Πειραιάς, Πάτρα, Βόλος, Θεσσαλονίκη, Κωνσταντινούπολη, Κύπρος, Αλεξάνδρεια, Κάιρο, Μυτιλήνη, Σάμος, Μαγνησία, Αϊβαλί, Αδραμύττιο, Σώκια, Πέργαμος, Μαγνησία κλπ. Την ίδια χρονιά στο πανελλήνιο πρωτάθλημα μετείχαν μόλις 14 σωματεία, από τα οποία τα έξι ήταν από Αθήνα-Πειραιά.
 |
| Πανιώνιοι Αγώνες 1903 ή 1904 στο Στάδιο Μπουρνόβα |
Εκτός από αγωνίσματα στίβου, στο πρόγραμμα των Πανιωνίων Αγώνων είχαν ενταχθεί αγωνίσματα γυμναστικής και άρσης βαρών από το 1904, ποδηλασίας το 1906, πάλης και κολύμβησης το 1907, διελκυστίνδας και αναρρίχησης το 1908, ακόμα και αγώνες βάδην και ανωμάλου «Πανιωνίου» δρόμου. Ουσιαστικά, αποτελούσαν μια ολυμπιάδα του ελληνικού αθλητισμού, μιας και μετείχαν οι μεγαλύτεροι Έλληνες αθλητές και ολυμπιονίκες, όπως ο Κωστής Τσικλητήρας, ο Δημήτριος Τόφαλος, ο Νικόλαος Γεωργαντάς, ο Νικόλαος Αλιπράντης, ο Μιχαήλ Δώριζας, ο Μενέλαος Καροτσιέρης, ο Διαμαντής Κάντζας και οι περισσότεροι πανελληνιονίκες. Παράλληλα, αθλητές του συλλόγου μετείχαν στα πανελλήνια πρωταθλήματα και σε όλες τις μεγάλες διοργανώσεις στην Αθήνα και στην Αλεξάνδρεια καθώς και σε τοπικές, στο Αϊβαλί και στη Σάμο.
Το 1906 στους Β΄ Διεθνείς Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, που έμειναν γνωστοί ως Μεσοολυμπιακοί, πήραν μέρος 12 αθλητές του Πανιωνίου, οι οποίοι κέρδισαν:
Χρυσό μετάλλιο η Σοφία Σημηριώτου στο τένις, στο ατομικό γυναικών. Ήταν η πρώτη ελληνίδα ολυμπιονίκης. Επίσης, ήταν τέταρτη στο διπλό μικτό με το Νικόλαο Ζαρίφη.
Ασημένιο μετάλλιο ο Γεώργιος Σημηριώτης στο τένις, στο διπλό μικτό με την Αθηναία Σοφία Μαρίνου, ενώ ήταν τέταρτος στο διπλό ανδρών με το Νικόλαο Ζαρίφη.
Χάλκινο μετάλλιο ο Γεώργιος Σαριδάκις στα 3.000μ βάδην, ενώ ήταν τέταρτος στα 1.500μ βάδην.
Στους μεσοολυμπιακούς του 1906 μετείχαν επίσης οι: Γεώργιος Καίσαρ (100μ), Παντελής Έκτορος (100μ, 400, 800μ, 3.000μ βάδην), Νικόλαος Διαλεκτός (μαραθώνιος), Γεώργιος Ισηγόνης (110μ εμπόδια), Νικόλαος Ανδρεαδάκης (μήκος, ύψος, τριπλούν), Χρήστος Πάρσαλης (πένταθλο, τριπλούν), Σταύρος Αντωνιάδης (ακοντισμός), Επαμεινώνδας Σημηριώτης (γυμναστική: ατομικό σύνθετο), Πέτρος Παυλίδης (αναρρίχηση, κωπηλασία με τον Όμιλο Ερετών Σμύρνης), Σπυρίδων Τζέτζος (κολύμβηση: 100μ ελεύθερο, ένα μίλι), Νικόλαος Αναγνωστόπουλος (σφαιροβολία και άρση βαρών με ένα χέρι), Θεόδωρος Γεωργιάδης (άρση βαρών με ένα χέρι).
Από το 1901 ο Πανιώνιος ξεκίνησε τη διοργάνωση σχολικών αγώνων, ο πρώτος ελληνικός αθλητικός σύλλογος που επιχείρησε να επεκταθεί στους μικρούς μαθητές, επενδύοντας στο μέλλον. Για τη διοργάνωση αυτή που συνεχίστηκε σε ετήσια βάση ως το 1922 τιμήθηκε με το χρυσό μετάλλιο του Πανελλήνιου Εκπαιδευτικού Συνεδρίου το 1904. Από το 1904 καθιέρωσε την απονομή του Χρυσού Σταυρού, ως υψίστη τιμή σε αθλητές που πετυχαίνουν πανελλήνια ρεκόρ κατά τη διάρκεια των Πανιωνίων Αγώνων. Καθιερώνεται η επίσημη φορεσιά των αθλητών που απεικονίζεται σε φωτογραφίες μετά το 1903: παντελονάκι μελανού χρώματος και φανέλα λευκή με ερυθρή διαγώνια ρίγα.
 |
| Αθλητές του Πανιωνίου το 1909 με το λάβαρο του συλλόγου. Φορούν "παντελονάκι μελανού χρώματος και λευκή φανέλα με ερυθρή διαγώνια ρίγα". |
Σημαντικοί αθλητές της περιόδου αυτής
 |
| Νεκρολογία Π. Έκτωρος |
 |
| Ν. Ανδρεαδάκης |
Νικόλαος Ανδρεαδάκης (1889-1922): άλτης και ρίπτης. Αναδείχθηκε επτά φορές πανελληνιονίκης ενώ κατέκτησε συνολικά 17 μετάλλια στα πανελλήνια πρωταθλήματα από το 1907 ως το 1920, στα άλματα εις μήκος, ύψος, τριπλούν και ύψος χωρίς φορά. Κατέρριψε πέντε φορές τα πανελλήνια ρεκόρ του μήκους και του τριπλούν. Το ρεκόρ του μήκους που πέτυχε το 1909 με 6,855μ κράτησε 21 χρόνια. Είχε 35 πρώτες νίκες στους Πανιώνιους Αγώνες από το 1905 ως το 1918 όχι μόνο στα άλματα αλλά και στη λιθοβολία, σφαιροβολία, ελληνική δισκοβολία, πένταθλο. Μετείχε στην μεσολυμπιάδα του 1906 στο μήκος, ύψος και τριπλούν. Το 1909 τιμήθηκε με τον Χρυσό Σταυρό του Πανιωνίου. Το 1922 σκοτώθηκε στη Σμύρνη, στη λαίλαπα της καταστροφής.
Γεώργιος Ισηγόνης: εμποδιστής. Πανελληνιονίκης το 1905 στα 100μ εμπ. Τέσσερις φορές νικητής στους Πανιώνιους Αγώνες στα 110μ εμπ. (1903 ως 1906). Μετείχε στην μεσολυμπιάδα του 1906.
Γεώργιος Καίσαρ ή Κασσάρ: δρομέας και εμποδιστής. Τρίτος πανελληνιονίκης στα 110μ εμπ. Το 1907. Το 1908 ισοφάρισε το πανελλήνιο ρεκόρ των 100μ. Είχε τρεις νίκες στους Πανιώνιους Αγώνες το 1908 σε 100μ, δρόμο σταδίου (192μ), σκυταλοδρομία 4Χ200μ. Μετείχε στην μεσολυμπιάδα του 1906 στα 100μ.
Χρήστος Πάρσαλης: άλτης. Ήταν πρωταθλητής Ελλάδος στο τριπλούν το 1905. Είχε εννιά νίκες στους Πανιώνιους Αγώνες 1903, 1904 και 1906 σε όλα τα άλματα (ύψος, μήκος, τριπλούν, επί κοντώ). Μετείχε στην μεσολυμπιάδα του 1906 στο τριπλούν και στο αρχαίο πένταθλο.
Γεώργιος Σαριδάκης: βαδιστής. Ήταν τρίτος ολυμπιονίκης το 1906 στα 3χλμ βάδην και τέταρτος στα 1.500μ βάδην. Νικητής των Πανιωνίων αγώνων 1906 στα 1500μ βάδην.
Νικόλαος Αναγνωστόπουλος: ρίπτης και αρσιβαρίστας. Τετράκις νικητής στους Πανιώνιους αγώνες του 1907 σε σφαίρα, λιθοβολία, δισκοβολία, ελληνική δισκοβολία. Μετείχε στην μεσολυμπιάδα του 1906 στη σφαιροβολία και στην άρση βαρών με ένα χέρι (9ος με 55,30 κιλά). Το 1907 και 1909 ήταν πρωταθλητής Ελλάδος στη δισκοβολία και τρίτος στην ελληνική δισκοβολία. Ενδιάμεσα, το 1908, ήταν τρίτος στη σφαιροβολία, λιθοβολία και δισκοβολία.
Σταύρος Αντωνιάδης: ρίπτης. Νικητής στους Πανιωνίους αγώνες 1906 στη σφαιροβολία, λιθοβολία. Μετείχε στην μεσολυμπιάδα του 1906 στον ακοντισμό.
Θεόδωρος Γεωργιάδης: αρσιβαρίστας. Νικητής στους Πανιωνίους αγώνες 1906 στην άρση βαρών με ένα χέρι με 55,50 οκάδες. Ήταν 10ος στην μεσολυμπιάδα του 1906.
Όμηρος Ιωσηφόγλου: δρομέας ταχύτητας. Πρωταθλητής Ελλάδος στα 100μ το 1905 (ως αθλητής του Πανιωνίου), το 1906 ως αθλητής του Εθνικού Γ.Σ. και τριταθλητής το 1908 ως αθλητής του Πανελληνίου. Υπήρξε πρωτοπόρος ποδοσφαιριστής, ως σπουδαστής στη Γενεύη. Το 1906 ήταν μέλος στην ποδοσφαιρική ομάδα του Εθνικού Αθηνών που πήρε το πρώτο ποδοσφαιρικό πρωτάθλημα και μετείχε στο ποδοσφαιρικό τουρνουά της μεσοολυμπιάδας. Το 1907 εντάχθηκε στον Ποδοσφαιρικό Σύλλογο «Γουδί», με τον οποίο κατέκτησε δύο πρωταθλήματα του ΣΕΓΑΣ (1907, 1909).
Η ποδοσφαιρική ομάδα
 |
| Η ποδοσφαιρική ομάδα του Πανιωνίου το 1910. Φορά "κατερύθρους μπλούζας και λευκά παντελόνια" Στο στήθος φέρει σύμπλεγμα με τα αρχικά ΠΓΣ. |
Τη δεκαετία του 1900-1910 δημιουργείται κατ’ ουσίαν η ποδοσφαιρική ομάδα του συλλόγου. Όμως, υπάρχουν ασαφείς πληροφορίες ότι ομάδες ποδοσφαίρου είχαν δημιουργήσει τόσο ο Ορφέας το 1890-1893, που έπαιζε με ομάδες από διάφορα εμπορικά πλοία που έρχονταν στο λιμάνι της Σμύρνης, όσο και το Γυμνάσιον στα 1895.
Μετά το 1905 η ομάδα του Πανιωνίου κυριαρχεί στη Σμύρνη και έρχεται για αγώνες στην Αθήνα. Στις 2 Μαρτίου 1908 νίκησε τη Μικτή Αθήνας-Πειραιά με 3-1 (ημίχρ. 1-1) στο Νέο Φάληρο, παρουσία του διαδόχου Κωνσταντίνου. Σύμφωνα με δημοσιεύματα η πρώτη αυτή ποδοσφαιρική ομάδα του συλλόγου φορούσε «κατερύθρους μπλούζας και λευκά παντελόνια». Την ομάδα αυτή αποτελούσαν οι εξής παίκτες με την ορολογία της εποχής:
Τερματιστής: Κ. Μαλκότσης.
Οπισθοφύλακες: Α. Μωραϊτίνης, Κ. Λάσκαρις (αρχηγός).
Μέσοι: Ν. Νικολαΐδης, Χ. Βεντιρόζος, Ι. Χριστιανούδης.
Εμπροσθοφύλακες: Δ. Λάσκαρις, Κ. Βύζιος, Γ. Νικολαΐδης, Ν. Απέργης, Θεμ. Κωνσταντινίδης.
Αναφέρεται επίσης η διεξαγωγή του «Κυπέλλου Πανιωνίου», πριν από το 1910, με συμμετοχή των υπολοίπων ομάδων της Σμύρνης: Απόλλωνα, Αρμενικής, Μπουρνόβα, Πέλοπα, Μακάμπι (εβραϊκή), Αλτάι (τουρκική), Ευαγγελικής Σχολής, Σχολής Μπάρξερ. Το Κύπελλο Πανιωνίου 1910 κατέκτησε η Σχολή Μπάρξερ.
Την Κυριακή 24 Απριλίου 1910, με την ευκαιρία των πανελληνίων αγώνων στίβου, ο Ποδοσφαιρικός Όμιλος Αθηνών διοργάνωσε στο Ποδηλατοδρόμιο Πειραιά (σημερινό Στάδιο Καραϊσκάκη), «ανεπίσημον αγώνα ποδοσφαιρίσεως προς τιμήν των εκ Σμύρνης ελθόντων αθλητών χάριν των Πανελληνίων αγώνων» με ελεύθερη είσοδο. Στον αγώνα αυτό αντιμετώπισε μια ομάδα του Πανιωνίου, την οποία νίκησε με 4-1.
Στις 11 και 12 Απριλίου του 1911 ήρθε για δύο ακόμα αγώνες στον Πειραιά. Νίκησε με 5-3 τον Π.Ο. Αθηνών (τον μετέπειτα Παναθηναϊκό) και ήρθε ισόπαλος 1-1 με τη Μικτή Αθήνας-Πειραιά.
Πηγές:
Ψηφιακά Αρχεία Εφημερίδων Εθνικής Βιβλιοθήκης και Βουλής των Ελλήνων.
Πέτρος Λινάρδος, "Η Σμύρνη του Πανιωνίου", 1998.
Θ. Μπελίτσος, «ΠANIΩΝΙΟΣ: Δώδεκα δεκαετίες αθλητικής προσφοράς», εφ. "Κυανέρυθρη Πλατεία", φ. 08 (12/11/2011) ως 10 (26/11/2011).
Η ιστορική διαδρομή του πιο παλιού ελληνικού αθλητικού
σωματείου
από το 1890 ως το 2015, σε ένα βιβλίο 250 σελίδων.
Τιμή 15 ευρώ (με αντικαταβολή 20 ευρώ)
Θα το βρείτε στην κεντρική είσοδο του γηπέδου
Πανιωνίου,
στη Νέα Σμύρνη,
στο κατάστημα με τα αναμνηστικά του συλλόγου.
Και από τον συγγραφέα, τηλ. 6972143237
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου