1941-1950 (α΄)

Η αναγέννηση της ποδοσφαιρικής ομάδας




Η ομάδα της Κατοχής.

     
    Τη «μισή» αυτή δεκαετία, που έκοψε στα δύο ο Β΄ παγκόσμιος πόλεμος, μπαίνουν οι βάσεις για τη δημιουργία της ποδοσφαιρικής ομάδας η οποία θα πρωταγωνιστήσει τα επόμενα χρόνια. Χτισμένη στα χρόνια της κατοχής από το Γιώργο Ρουσσόπουλο με παίκτες από τη Νέα Σμύρνη και τις γειτονικές συνοικίες, μετά την κατοχή θα ενταχθεί στην Α΄ κατηγορία και θα πρωταγωνιστεί συνεχώς στο πρωτάθλημα Αθηνών. Το 1947 θα χάσει τον τίτλο από την ΑΕΚ λόγω χειρότερου συντελεστή τερμάτων. Το 1949 και το 1950 ήταν δεύτερος, μόλις δύο βαθμούς πίσω από Παναθηναϊκό και ΑΕΚ αντίστοιχα. Ήταν η ομάδα των: Πεντζαρόπουλου, Κασάπογλου, Κερδεμελίδη, Ιάκ. & Νικ. Ζαρκάδη, Παυλίδη, Στάικου, Σκορδίλη, Νεστορίδη, Τσολιά, Σωτηριάδη, Τσουχνικά και Θανάση Σαραβάκου, οι οποίοι θα συνεχίσουν και την επόμενη δεκαετία στον Πανιώνιο ή σε άλλους συλλόγους, ενώ θα στελεχώσουν την εθνική ομάδα.

Η περίοδος της Κατοχής

Η ιδρυτική ομάδα του Πανιωνίου (1941-42)

Ενισχυμένη με παίκτες από τη Νέα Σμύρνη και τις γειτονικές συνοικίες, η νεανική ομάδα που δημιούργησε ο Ρουσσόπουλος το 1940-41 θα εξελιχθεί σε δυναμικό σύνολο στη διάρκεια της γερμανοϊταλικής κατοχής. Την πρώτη κατοχική ομάδα που συγκροτήθηκε το καλοκαίρι του 1941, μόλις επέστρεψαν οι στρατευμένοι παίκτες από το μέτωπο αποτελούσαν οι: ΚΟΤΡΩΤΣΗΣ (τερμ.), ΚΟΤΣΩΒΟΛΟΣ, ΛΕΚΚΑΣ, ΣΤΑΪΚΟΣ, ΤΣΟΛΙΑΣ, ΖΑΡΚΑΔΗΣ Ν., ΣΚΟΡΔΙΛΗΣ, ΣΚΙΑΔΑΣ, ΚΕΡΔΕΜΕΛΙΔΗΣ, ΕΥΑΓΓΕΛΙΔΗΣ, ΜΑΧΑΙΡΑΣ, ΜΠΙΣΤΟΥΡΑΣ.

Στο γήπ. της Λεωφόρου (1942-43)

Το 1943 μετείχε στο πρωτάθλημα Κέντρου που διοργάνωσαν οι σύλλογοι Αθήνας και Πειραιά με καλά αποτελέσματα. Επίσης, έδινε φιλικά ματς. Μεταξύ άλλων στις 19 Δεκεμβρίου 1943 νίκησε με 3-2 τον Ολυμπιακό στο γήπεδο Ν. Σμύρνης με τρία γκολ του Χάρη Λυπερόπουλου του μετέπειτα σπουδαίου αθλητικού συντάκτη. Στον αγώνα αυτό αγωνίστηκαν οι ΚΟΤΡΩΤΣΗΣ (τερμ.), ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ, ΓΙΑΝΝΑΚΑΚΟΣ, ΤΣΟΛΙΑΣ, ΖΑΡΚΑΔΗΣ, ΣΚΙΑΔΑΣ, ΣΤΑΪΚΟΣ, ΕΥΑΓΓΕΛΙΔΗΣ, ΚΕΡΔΜΕΛΙΔΗΣ, ΜΠΙΣΤΟΥΡΑΣ, ΛΕΚΚΑΣ. Προπονητής και αναπληρωματικός τερματοφύλακας ήταν ο ΡΟΥΣΣΟΠΟΥΛΟΣ.

Σεζόν 1944-45

Στην Α΄ κατηγορία έπειτα από 20 χρόνια

Μετά την κατοχή ο Πανιώνιος εντάχθηκε στην Α΄ κατηγορία έπειτα από 25 χρόνια, με επεισοδιακό τρόπο και στη συνέχεια πρωταγωνιστούσε κάθε χρόνο. Η πρώτη μετακατοχική σεζόν, 1944-45, επρόκειτο να ξεκινήσει μετά το Πάσχα του 1945. Προηγουμένως, σε αγώνα του Κυπέλλου Πάσχα ο ΠΑΟ χρησιμοποίησε χωρίς άδεια τον Γιαννακάκο του Πανιωνίου. Η ΕΠΣΑ τιμώρησε τον Παναθηναϊκό με 15νθήμερο αποκλεισμό από κάθε αγωνιστική δράση, ποινή που τον εμπόδιζε να συμμετάσχει στο Κύπελλο Πάσχα, από το οποίο προσδοκούσε έσοδα. Τότε ο Παναθηναϊκός και πέντε φιλικά του σωματεία αποχώρησαν από το πρωτάθλημα της Α΄ ΕΠΣΑ, στην οποία απέμειναν μόνο η ΑΕΚ και το Παγκράτι.

Η ΕΠΣΑ, που βρισκόταν σε μόνιμη κόντρα με τον Παναθηναϊκό, πρόσθεσε τέσσερις συλλόγους από τις μικρές κατηγορίες, ανάμεσα στους οποίους και τον Πανιώνιο. Τελικά, δεν διεξήχθη αθηναϊκό πρωτάθλημα Α΄ κατηγορίας αλλά η ΕΠΟ προκήρυξε το «Κύπελλο Ελευθερίας», που διεξήχθη από τον Απρίλιο ως τον Ιούνιο του 1945 μεταξύ των αθηναϊκών και των πειραϊκών ομάδων α΄ κατηγορίας. Σε αυτό ο Ιστορικός μετείχε χωρίς κέφι και έκανε μόνο ήττες από: Αστέρα (2-3), Απόλλωνα (0-2), Εθνικό (2-4), Αθηναϊκό (0-3) και Ολυμπιακό (0-6). Στον αγώνα με τον Αθηναϊκό δημιουργήθηκε επεισόδιο με ήρωα τον Γιαννακάκο, πέτρα του σκανδάλου αφού είχε συμμετάσχει σε αγώνα του Κυπ. Πάσχα με τον ΠΑΟ, ο οποίος τιμωρήθηκε από το σύλλογο.

Από τη σεζόν 1944-45 είναι γνωστά τα αποτελέσματα των εξής φιλικών αγώνων του Πανιωνίου με: Ολυμπιακό Π. (2-2, 0-3), ΑΕΚ (4-0, 2-2), Αστέρα Αθ. (3-1), Εθνικό (1-1), Αγγλική στρατιωτική ομάδα (2-0, 6-3), Αρίωνα (2-1, β΄ ομάδες), Αστέρα Πάτρας (4-1). Επίσης, στις 27 Μαΐου 1945 αντιμετώπισε την Εθνική ομάδα, στο γήπ. Λεωφόρου, από την οποία ηττήθηκε με 0-4.

Σεζόν 1945-46

Καθιέρωση μεταξύ των μεγάλων του κέντρου

Πανιώνιος-Ολυμπιακός Αθ. 5-0
"Αθλητική Ηχώ", 1/10/1945.

Στο ξεκίνημα της σεζόν ο ιστορικός έκανε επίδειξη δύναμης στα φιλικά νικώντας τον Ολυμπιακό Αθηνών με 5-0 και την ΑΕ Παγκρατίου με 3-0. Στο πρωτάθλημα της ΕΠΣΑ, ο Παναθηναϊκός με πέντε φιλικούς του συλλόγους δεν δήλωσε συμμετοχή και διοργάνωσε το Κύπελλο ΟΧΙ. Έτσι το πρωτάθλημα ξεκίνησε με έξι μόνο ομάδες (Πανιώνιο, ΑΕΚ, Φωστήρα, ΑΕ Παγκρατίου, Ολυμπιακό Αθηνών και Άτλαντα Θυμαρακίων). Αφού είχαν διεξαχθεί έξι αγωνιστικές ο Παναθηναϊκός "τα βρήκε" με τη διοίκηση της ΕΠΣΑ και αποφάσισε να επιστρέψει στο πρωτάθλημα, μαζί με τα φιλικά του σωματεία. Έτσι το Δεκέμβριο η ΕΠΣΑ αποφάσισε να διακόψει το "νόμιμο" πρωτάθλημα (το οποίο ονομάστηκε 1944-45) και να προκηρύξει το 17ο για την περίοδο 1945-46 με τη συμμετοχή και των 12 ομάδων.

Στο διακοπέν πρωτάθλημα, ως την έκτη αγωνιστική, ο ιστορικός βρισκόταν στην 4^η θέση με 11 βαθμούς και 16-13 τέρματα. Στους έξι αγώνες είχε φέρει τα εξής αποτελέσματα:

Άτλας Θυμαρακίων: 5-2 (Λέκκας 36΄, 49΄, Τσολιάς 38΄, 47΄, Μαρουλίδης 55΄) και στο β΄ γύρο 2-2 (Σωτηριάδης 2)

Φωστήρας: 1-2 (Βενετσάνας 35΄)

ΑΕ Παγκρατίου: 2-3 (Μαρουλίδης 20΄, Τσολιάς 22’). Στον αγώνα αυτό τραυματίστηκε ο τερματοφύλακας Πιπέρος και τη θέση του πήρε ο Τσολιάς. Υπήρξε και μια αποβολή και η ομάδα έμεινε με εννιά παίκτες.

ΑΕΚ: 1-2 (Μπιστούρας 88΄),

Ολυμπιακός Αθηνών: 5-2 (Μαρουλίδης 30΄, Τσολιάς 43΄, Γιαννακόπουλος 66΄, Βενετσάνος 70΄, 80΄).

Πρώτος σκόρερ ήταν ο Φώτης Τσολιάς με 4 γκολ. Από 3 πέτυχαν οι Βενετσάνος, Μαρουλίδης, από 2 οι Λέκκας, Σωτηριάδης και από 1 οι Μπιστούρας, Γιαννακόπουλος.

Ο Φώτης Τσολιάς πέτυχε πάνω από 25
γκολ σε επίσημα και φιλικά ματς
στη διάρκεια της σεζόν 1945-46.

Στις αρχές Δεκεμβρίου, πριν από την έναρξη του κανονικού πρωταθλήματος, προπονητής του συλλόγου ανέλαβε ο Άγγλος Άλαν Μπάκετ, που είχε διατελέσει προπονητής της Εθνικής Ελλάδος το 1938. Την περίοδο των Χριστουγέννων μετείχε στο Αθηναϊκό Κύπελλο Εορτών που διοργάνωσαν 11 αθηναϊκά σωματεία. Απέκλεισε τον Ατρόμητο Αθ. με 3-3 (Σκορδίλης 23΄, Τσολιάς 85΄, Ζαρκάδης 95΄, παίχτηκε παράταση 20 λεπτών) και 2-0 στον επαναληπτικό  (Σωτηριάδης 66΄, 79΄), το Παγκράτι με 6-0, για να ηττηθεί από τον Απόλλωνα με 0-1 στα ημιτελικά.

Η ομάδα της σεζόν 1945-46 που νίκησε τον ΠΑΟ με 1-0.
"Αθλητική Ηχώ", 21-2-1946.

Στο πρωτάθλημα βρισκόταν μεταξύ των διεκδικητών του τίτλου στο μεγαλύτερο διάστημα της σεζόν. Τους αγώνες στη Νέα Σμύρνη παρακολουθούσαν σταθερά 4-5.000 θεατές. Η σημαντικότερη επιτυχία του υπήρξε η νίκη με 1-0 επί του Παναθηναϊκού στη Λεωφόρο με γκολ του Τσολιά. Στον αγώνα αυτό υπήρξε ξεσηκωμός. Δεκαεπτά λεωφορεία μετέφεραν φίλους του Πανιωνίου από τη Ν. Σμύρνη στη Λεωφόρο.

Η νίκη επί του ΠΑΟ, εφ. "Αθλητική Ηχώ", 25-2-1946.

Όμως, μετά το ματς με τον ΠΑΟ υπήρξε επιπολαιότητα και χάθηκαν πολλοί βαθμοί, όπως ήττα με 3-4 από τον αδύναμο Ολυμπιακό Αθηνών, ισοπαλία 2-2 με το Παγκράτι και η αποφασιστική ήττα με 1-4 από την ισχυρή, και τελική πρωταθλήτρια ΑΕΚ, η οποία σήμανε οριστική απομάκρυνση από την διεκδίκηση του τίτλου. Στο β΄ γύρο έκανε καλό ξεκίνημα με τρεις νίκες αλλά μετά την 15^η αγωνιστική το πρωτάθλημα θεωρήθηκε λήξαν ώστε να διεξαχθεί το πανελλήνιο. Η πρόωρη λήξη βρήκε τον Ιστορικό στην 5η θέση μεταξύ 12 ομάδων, με 34 βαθμούς και 43-29 τέρματα. Να σημειωθεί ότι η πρωταθλήτρια ΑΕΚ είχε 38 βαθμούς και ακολουθούσαν Αστέρας με 38, ΠΑΟ με 37 και Φωστήρας με 36.

Ο θρίμαβος με 4-1 επί του Φωστήρα
εφ. "Αθλητική Ηχώ", 21-1-1946.

Τα αποτελέσματα στο πρωτάθλημα και οι σκόρερ

Α΄ γύρος

Αρίων: 7-0 (Ζαρκάδης Ν., Σωτηριάδης 2, Γιαννακόπουλος, Μπιστούρας, Τσολιάς)

Ατρόμητος Αθ.: 3-2 (Μπιστούρας, Σκορδίλης, Σωτηριάδης)

Φωστήρας: 4-1 (Τσολιάς 2, Σκορδίλης 2)

Αθηναϊκός: 2-2 (Ζαρκάδης Ν., Σκορδίλης)

Απόλλων: 2-2 (Σκορδίλης, Λέκκας)

Αστέρας: 0-3

Άτλας: 5-1 (Τσολιάς 2, Σκορδίλης, Σωτηριάδης, ένα αυτογκόλ)

ΠΑΟ: 1-0 (Τσολιάς)

Ολυμπιακός Αθ.: 3-4 (Σκορδίλης, Τσολιάς 2)

ΑΕΚ: 1-4 (Τσολιάς)

Παγκράτι: 2-2 (Τσολιάς 2)

Β΄ γύρος

Αρίων: 3-0 (Τσολιάς 2, Μαρουλίδης)

Ατρόμητος Αθ.: 3-2 (;)

Φωστήρας: 3-4 (Τσολιάς 2, Λέκκας)

Αθηναϊκός: 4-2 (;)

Καλύτεροι σκόρερ: Τσολιάς 15, Σκορδίλης 7, Σωτηριάδης 4, Ν. Ζαρκάδης 2, Μπιστούρας 2, Λέκκας 2, Γιαννακόπουλος, Μαρουλίδης κ.ά. (για κάποια ματς οι σκόρερ δεν είναι γνωστοί).

Φιλικοί αγώνες

Τα φιλικά ματς του συλλόγου που είναι γνωστά κατά τη σεζόν 1945-46 είναι τα εξής:

30/9/1945: με Ολυμπιακό Αθηνών 5-0 (Στεφανίδης 19΄, Τσιτούρας 64΄, 75΄, Τσολιάς 66΄, 88΄)

7/10/1945: με ΑΕ Παγκρατίου 3-0 (Σωτηριάδης 7΄, 17΄, Σκορδίλης 65΄).

21/4/1946, Πάσχα στη Σπάρτη: με Σπαρτιατικό 4-1

22/4/1946 στη Σπάρτη: με Σπαρτιατικό 4-0 (Σκορδίλης, Λέκκας, Ζαρκάδης 2)

15/5/1946: με Ολυμπιακό Πειρ. 2-3 (Σκορδίλης, Λέκκας)

26/5/46: με ΠΑΟ 0-1 (αγώνας προς τιμήν του μαραθωνοδρόμου Στέλιου Κυριακίδη)

16/6/46: με Ατρόμητο Πειρ. 1-3 (Μπιστούρας 38΄).

7/7/1946, στη Σύρο: με Ελλάδα Σύρου (;)

Ποδοσφαιριστές

Στους αγώνες της ομάδας τη σεζόν 1945-46 αγωνίστηκαν κυρίως οι παίκτες: Πιπέρος (τερμ. ως το Νοέμβριο που τραυματίστηκε), Γιώργος Ρουσόπουλος (τερμ., βετεράνος πλέον που επανήλθε μετά τον τραυματισμό του Πιπέρου), Γιαννακάκος (ως το Δεκέμβριο), Τζανετάτος, Ιάκωβος Ζαρκάδης, Βασίλης Στάικος (Κυραμαρία), Αντώνης Γιαννακόπουλος (ο πατέρας των μετέπειτα αστέρων Γιώργου και Γιάννη), Γιάννης Κερδεμελίδης, Φώτης Τσολιάς, Νίκος Ζαρκάδης (επανήλθε τον Ιανουάριο του 1946 έπειτα από μακροχρόνιο τραυματισμό), Μπιστούρας, Γιάννης Σκορδίλης, Ανδρέας Λέκκας.

Από αριστερά: Γιαννακάκος, Κερδεμελίδης,
Ρουσσόπουλος, Μαρουλίδης, Στάικος.

Αναπληρωματικοί και μέλη της β΄ ομάδας ήταν ο νεαρός τερματοφύλακας Νίκος Πεντζαρόπουλος (έκανε ντεμπούτο στην α΄ ομάδα στις 3/2/1946 στον αγώνα με τον Απόλλωνα 2-2) και οι: Ευαγγελίδης, Σκιαδάς, Στεφανίδης, Τσιτούρας, Σωτηριάδης (ή Κωστάρας), Λυμπερόπουλος, Βενετσάνος, Μαρουλίδης, Τσουχνικάς (από τον Ιανουάριο), Χούμης, Λυκίδης, Π. Γαβριελάτος, Βαλσαμάκης, Κρασσάς, Μητσόπουλος, Ευσταθίου.

Κυανέρυθροι στη Μικτή Αθηνών

Κάποιοι από αυτούς ξεχώρισαν και κλήθηκαν στη Μικτή Αθηνών, κάτι που ήταν εξαιρετικά δύσκολο για παίκτες εκτός ΠΑΟ και ΑΕΚ, αφού η Μικτή Αθηνών είχε χαρακτήρα προεθνικής ομάδας. Συγκεκριμένα κλήθηκαν οι εξής:

Στις 7 Οκτωβρίου 1945, στην Πάτρα, στον αγώνα Μικτών ομάδων Πάτρας-Αθηνών (σκορ 3-6) αγωνίστηκαν ως βασικοί οι κυανέρυθροι Γιαννακάκος, Ν. Ζαρκάδης.

Στις 8 Οκτωβρίου 1945, στην Πάτρα, στον αγώνα ρεβάνς των Μικτών ομάδων Πάτρας-Αθηνών (5-3) αγωνίστηκαν οι κυανέρυθροι Γιαννακάκος (βασικός), Στάικος (αλλαγή), ενώ στην αποστολή ήταν και ο Λυμπερόπουλος.

Στη Μικτή ΕΠΟΝ Αθηνών μετείχαν τρεις κυανέρυθροι:
Στάικος, Τσίτουρας, Τσολιάς, εφ. "Αθλ. Ηχώ", 18-1-1946.

Στις 18 Ιανουαρίου 1946, στη Νέα Σμύρνη, στον αγώνα Μικτών ομάδων ΕΠΟΝ Αθήνας - ΕΠΟΝ Πειραιά 1-3 κλήθηκαν οι Στάικος, Τσιτούρας, Τσολιάς, ο οποίος σημείωσε το μοναδικό γκολ των Αθηναίων Επονιτών.

Στις 13 Μαρτίου 1946, στον αγώνα των Μικτών Πειραιώς – Αθηνών 2-1 αγωνίστηκε ο Μπιστούρας.

Στις 9 και 11 Ιουνίου 1946, στους δύο αγώνες Μικτής Αθηνών - Μικτής Βόλου 2-3 και 0-2, μετείχε ο Αντώνης Γιαννακόπουλος.

Κλείνοντας αυτή τη σεζόν αξίζει να αναφέρουμε δυο πρωτότυπες δραστηριότητες που διοργάνωσε ο σύλλογος για τους παίκτες της ποδοσφαιρικής ομάδας, ώστε να μη μείνουν άπραγοι και αγύμναστοι τον Ιούλιο. Συγκεκριμένα, διοργάνωσε τουρνουά φούτμπολ-τένις ανά ζεύγη, στο οποίο διακρίθηκαν το ζεύγος των αδερφών Ζαρκάδη και το ζεύγος Τσολιά-Λέκκα. Επίσης, διοργάνωσε αγώνες δεκάθλου με συμμετοχή 25 ποδοσφαιριστών, στους οποίους επικράτησε ο Τσολιάς με 43β.

Πηγές:

Ψηφιακά Αρχεία Εφημερίδων Εθνικής Βιβλιοθήκης και Βουλής των Ελλήνων.

Θ. Μπελίτσος, «ΠANIΩΝΙΟΣ: Δώδεκα δεκαετίες αθλητικής προσφοράς», εφ. "Κυανέρυθρη Πλατεία", φ. 08 (12/11/2011) ως 10 (26/11/2011).

Θ. Μπελίτσος,  «Η κυανέρυθρη αρμάδα του ’50: Πανιώνιος, πρωταθλητής Αθήνας»,blog «ΑΘΗΝΑΪΚΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ» (10 Απριλίου 2013) και εφ. «Κυανέρυθρη πλατεία», φ. 71 (13-4-2013).

Ημερολόγιο 2010, Λέσχης Φιλάθλων Πανιωνίου.

Θοδωρής Μπελίτσος