1931-1940 (δ΄)

Εγκατάσταση στη Νέα Σμύρνη





  
Το σημαντικότερο γεγονός της δεκαετίας αυτής ήταν η εγκατάσταση του συλλόγου στη Νέα Σμύρνη, όπου από το 1926 είχε αρχίσει να δημιουργείται η προσφυγική συνοικία. Η απόφαση μεταφοράς λήφθηκε το 1937 και ξεκίνησε η κατασκευή του γυμναστηρίου. Το 1938 ήταν έτοιμες οι εγκαταστάσεις στίβου και ο Πανιώνιος διοργάνωσε στη Ν. Σμύρνη αγώνες εργαζομένων. Το 1939 είχε ολοκληρωθεί ο αγωνιστικός χώρος και τα αποδυτήρια και το καλοκαίρι του 1940 ο σύλλογος μεταφέρθηκε στο Στάδιο Πανιωνίου, όπως ονομάστηκε.

Το ιστορικό της ανέγερσης του Σταδίου

Η εορτή της 50ετηρίδος
εφ. "Ασύρματος", 10/6/1940.

Από το 1922 που ξεριζώθηκε από τη Σμύρνη, ο Πανιώνιος στεγαζόταν στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Εν τω μεταξύ άρχισε να δημιουργείται η Νέα Σμύρνη, το προάστιο που στέγασε τους Μικρασιάτες πρόσφυγες, στο πολεοδομικό σχέδιο του οποίου είχε προβλεφθεί χώρος για τη δημιουργία αθλητικών εγκαταστάσεων. Παρά την ίδρυση το 1928 του "Α.Ο. Νέας Σμύρνης", του γνωστού μεταπολεμικά ως «ΑΟΝΣ Μίλων», τελικά αποφασίστηκε να δημιουργηθεί στάδιο για τη μεταφορά και στέγαση του Πανιωνίου, του ιστορικού συλλόγου της Σμύρνης, ο οποίος είχε καταφέρει να επιβιώσει από τη λαίλαπα της καταστροφής και της προσφυγιάς.

Το Νοέμβριο του 1937, σε κοινή συνεδρίαση, το Δ.Σ. του Πανιωνίου υπό τον πρόεδρο Δημητρό Καραμπάτη και το συμβούλιο της τότε Κοινότητας Ν. Σμύρνης υπό τον κοινοτάρχη Αθανάσιο Καρύλλο, συμφώνησαν να μεταφερθεί ο σύλλογος στη Νέα Σμύρνη. Ως χώρο ανέγερσης του Γυμναστηρίου όρισαν έκταση 18,3 στρεμμάτων νότια του Ασύλου Άγιος Ανδρέας. Έτσι, μπήκαν οι βάσεις για τη μεταφορά του σωματείου στη συνοικία, όπου είχαν εγκατασταθεί από το 1926 οι πρόσφυγες από τη Σμύρνη.

Πρώιμη αγωνιστική δραστηριότητα του Πανιωνίου στη Ν. Σμύρνη

Στις 26 Φεβρουαρίου 1938 δημοπρατήθηκε η έκταση και άρχισε η διαμόρφωση του χώρου σε στάδιο με στίβο, κουλουάρ κλπ. Εν όψει της μεταφοράς του στο νέο χώρο, ο Πανιώνιος άρχισε να διοργανώνει αγώνες στη Νέα Σμύρνη. Στις 16 Ιανουαρίου 1938 ανέλαβε τη διοργάνωση της πρώτης φάσης του πρωταθλήματος ανωμάλου δρόμου με εκκίνηση από τη θέση που είχε προγραμματιστεί να ανεγερθεί το νέο γυμναστήριο στη Νέα Σμύρνη και τερματισμό το Παναθηναϊκό Στάδιο. Στις 20 Φεβρουαρίου 1938 διοργάνωσε τον περιφερειακό αγώνα ανωμάλου δρόμου εξ ολοκλήρου μέσα στη Ν. Σμύρνη, με αφετηρία και τερματισμό το υπό διαμόρφωση νέο στάδιο. Η διαδρομή ακολούθησε τις οδούς της συνοικίας: γυμναστήριο, οδ. Κοτυκίου, Βενιζέλου, κεντρική πλατεία, 25ης Μαρτίου, Ευαγγελική Σχολή (Τσακίρη), κινηματογράφος «Γκλόρια», Κωνσταντινουπόλεως, Εφέσου, Εθνική Στέγη, Αρτάκης, δρόμος προς νεκροταφείο, κτήμα Παπαστράτου, νέο γυμναστήριο Πανιωνίου. Στον αδιαμόρφωτο ακόμα χώρο του νέου γυμναστηρίου τον Ιούνιο του 1938 διοργάνωσε Λαϊκούς Αγώνες Εργαζομένων, τους οποίους είχε καθιερώσει για την αναζήτηση νέων αθλητικών ταλέντων. Τον ίδιο μήνα έγινε η θεμελίωση των εγκαταστάσεων του σταδίου που είχε διαστάσεις 170x110μ και προβλεπόταν ποδοσφαιρικό γήπεδο διαστάσεων 105x70μ. Το 1939 κτίστηκαν τα αποδυτήρια, έγινε η περιμάντρωση και άλλα έργα.




Αίτημα του Πανιωνίου με ημερομηνία 2/5/1939
προς την Κοινότητα Ν. Σμύρνης για την
περιμάντρωση του νέου σταδίου.


Το έργο υπολογιζόταν να παραδοθεί προς χρήση από τον Ιανουάριο του 1940, όπως αναφέρει δημοσίευμα του τύπου:

«Εις το Στάδιον του Πανιωνίου παρά την Νέαν Σμύρνην, εγένετο μετά την περιμάνδρωσιν και η σκυρόστρωσις του στίβου, ήδη δε τοποθετείται καρβουνίδι κλπ δια την συμπλήρωσιν του στίβου. Υπολογίζεται ότι το στάδιον θα χρησιμοποιηθή από του προσεχούς Ιανουαρίου» (εφ. "Ασύρματος", 21/11/1939).



εφ. "Ασύρματος", 21 Νοεμβρίου 1939.

Μεταφορά και εγκαίνια

εφ. "Ασύρματος", 16/9/1940

Το 1940 ο σύλλογος μεταφέρθηκε στο «Στάδιο Πανιωνίου», όπως ονομάστηκε και άρχισε να το χρησιμοποιεί για τις προπονήσεις και τα εσωτερικά πρωταθλήματα των αθλητών του (παίδων-κορασίδων, εφήβων-νεανίδων, ανδρών-γυναικών). Με την ευκαιρία της απόκτησης ιδιόκτητου σταδίου, σε συνδυασμό με τον εορτασμό της 50ετηρίδας του συλλόγου, στις 14 και 15 Σεπτεμβρίου 1940 διοργάνωσε τους ΚΒ΄ Πανιώνιους Αγώνες, αναβιώνοντάς τους έπειτα από δωδεκάχρονη διακοπή. Οι αγώνες διεξήχθησαν στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Όμως, τα πρωινά αγωνισμάτα της Κυριακής 15 Σεπτεμβρίου, πραγματοποιήθηκαν στο νέο γήπεδο του Πανιωνίου και παράλληλα έγιναν και τα επίσημα εγκαίνια του νέου Σταδίου, παρουσία του Ιωάννη Μεταξά. Τα καθατά έσοδα των αγώνων αυτών προσφέρθηκαν "ως ελάχιστη συμβολή του Πανιωνίου δια την αντικατάσταση του πολεμικού πλοίου «Έλλη»", το οποίο είχε τορπιλιστεί από ιταλικό υποβρύχιο στις 15 Αυγούστου στην Τήνο.



Κυριακή, 15 Σεπτεμβρίου 1940.
Ο Ιωάννης Μεταξάς εγκαινιάζει το Στάδιο Πανιωνίου,
κατά τη δεύτερη ημέρα των ΚΒ΄ Πανιωνίων Αγώνων
(εφ. "Αθλητισμός", 18-9-1940).

Όμως, υπήρχε ένα βασικό ζήτημα σχετικά με τη χρήση του ποδοσφαιρικού γηπέδου, δεδομένου ότι ο σύλλογος από το 1933 περίπου δεν διέθετε ποδοσφαιρική ομάδα. Προς στιγμήν προτάθηκε να μεταφερθεί στο στάδιο ο ποδοσφαιρικός «Απόλλων Σμύρνης», με τη σπουδαία ομάδα που διέθετε τότε, τη γνωστή «ελαφρά ταξιαρχία». Μάλιστα το γήπεδο δηλώθηκε στην ΕΠΣΑ ως έδρα του Απόλλωνα, εν όψει της έναρξης των πρωταθλημάτων Α΄ και Β΄ κατηγορίας της Αθήνας. Ο Απόλλων έδωσε στη Ν. Σμύρνη δύο αγώνες πρωταθλήματος, πριν διακοπεί το πρωτάθλημα λόγω της ιταλικής εισβολής στην Ελλάδα, στις 28 Οκτωβρίου 1940. Ο πρώτος ήταν στις 6 Οκτωβρίου και ώρα 15:45, την πρώτη αγωνιστική του πρωταθλήματος, όταν νίκησε την ΑΕ Παγκρατίου με 6-0, ενώπιον 500 φιλάθλων. Είχε προηγηθεί στις 14:00 ο αγώνας των Β΄ ομάδων των δύο συλλόγων, με νικητή και πάλι τον Απόλλωνα με 3-2.



Ο Απόλλων χρησιμοποίησε ως έδρα το νέο γήπεδο Πανιωνίου
στο πρωτάθλημα Α΄ ΕΠΣΑ 1940-41 (εφ. "Αθλητισμός", 7/10/1940)

  Όμως, το πρώτο επίσημο ποδοσφαιρικό ματς που έγινε στο γήπεδο του Πανιωνίου, διεξήχθη το πρωί της 6ης Οκτωβρίου 1940, με ώρα έναρξης 10:30, για το πρωτάθλημα Β΄ κατηγορίας, μεταξύ Δάφνης Μεταξουργείου - Ολυμπιακού Αθηνών: 0-1. Ως την 28η Οκτωβρίου 1940 που διακόπηκαν οι επίσημες διοργανώσεις είχαν διεξαχθεί ακόμα τα εξής ματς:
στις 13/10/1940: Απόλλων-Ατρόμητος Αθ. 2-0 (Α΄ ΕΠΣΑ), Γουδί - ΑΕ Ιεραπόλεως 3-0 (Β΄ ΕΠΣΑ),
στις 20/10/1940: Παγκράτι-Ατρόμητος 0-0 (Α΄ ΕΠΣΑ), Ολυμπιακός Αθ.-Αττικός 2-0 (Κύπ. Ελλάδος),
στις 27/10/1940: Δάφνη Αθηνών - Ολυμπιάς Πατησίων (Β΄ ΕΠΣΑ).

Τελικά, με πρωτοβουλία του Γ. Ρουσόπουλου, το Σεπτέμβριο του 1940 ο Ιστορικός ξανάφτιαξε το ποδοσφαιρικό τμήμα, με τους νεαρούς παίκτες της ανεξάρτητης ομάδας Πράσινη Θύελλα Ιλισσού (Κουκακίου), πολλοί από τους οποίους ήταν ήδη αθλητές στίβου και μπάσκετ του Πανιωνίου.

Ο Πανιώνιος αναγγέλει την ίδρυση ποδοσφαιρικής ομάδας
(εφ. "Αθλητισμός", 23/9/1940) 



Το πρώτο ματς του Πανιωνίου με την ΑΕ Καλλιθέας,
μετά την ανασυγκρότηση της ομάδας
(εφ. "Ασύρματος, 21/10/1940)

 Ο πρώτος αγώνας της νέας ποδοσφαιρικής ομάδας του συλλόγου διεξήχθη στις 20 Οκτωβρίου 1940 με αντίπαλο την Α.Ε. Καλλιθέας (σκορ 2-0). Μία εβδομάδα αργότερα ξέσπασε ο ελληνοϊταλικός πόλεμος και οι περισσότεροι αθλητές του συλλόγου επιστρατεύτηκαν. Έτσι κάθε αθλητική δραστηριότητα σταμάτησε.

Πηγές:

Ψηφιακά Αρχεία Εφημερίδων Εθνικής Βιβλιοθήκης και Βουλής των Ελλήνων.

Πέτρος Λινάρδος, "Η Σμύρνη του Πανιωνίου", 1998.

Θ. Μπελίτσος, «ΠANIΩΝΙΟΣ: Δώδεκα δεκαετίες αθλητικής προσφοράς», εφ. "Κυανέρυθρη Πλατεία", φ. 08 (12/11/2011) ως 10 (26/11/2011).

Θοδωρής Μπελίτσος